Voor een groen, waterrijk en schoon Zuid-Holland

Water
De opgave om Zuid-Holland te beschermen tegen overstromingen en wateroverlast blijft onverminderd van kracht. Daarnaast vraagt de noodzaak voor een goede kwaliteit en kwantiteit van het grond- en oppervlaktewater om voortdurende inzet van de provincie en andere overheden. Om burgers bewust te maken van actuele vraagstukken zoals bodemdaling en waterbeschikbaarheid, trekken de provincie en waterschappen gezamenlijk op.

Bodemdaling
Bodemdaling is een substantiële opgave in Zuid-Holland. Ruim een kwart van de provincie bestaat uit veengronden die gevoelig zijn voor bodemdaling en circa driekwart bestaat uit slappe veen- of kleigronden die gevoelig zijn voor zettingen. Bodemdaling heeft grote gevolgen voor woningen, landbouw en de aanleg en het onderhoud van infrastructuur. De provincie wil de gevolgen van bodemdaling voor de toekomst zichtbaar en bespreekbaar maken en handelingsperspectief voor de toekomst (helpen) bieden. Deze ambitie is vertaald in het programma Bodemdaling.

Groen
Het sleutelwoord bij het inrichten van onze groene leefomgeving is participatie. Niet langer meer de provincie als betalend en bepalend, maar een provincie die samen met alle belanghebbenden werkt aan een duurzame toekomst voor natuur en landschap in Zuid-Holland.
Voldoende mogelijkheden voor de beleving van en ontspanning in het groen blijven belangrijk voor het leef- en vestigingsklimaat van Zuid-Holland. Er is sprake van een accentverschuiving naar het beter beleefbaar maken en beter benutten van bestaande recreatievoorzieningen. De inzet op de realisatie en het beheren van het Natuurnetwerk Nederland, wat onder meer moet leiden tot het stoppen van de teruggang in de biodiversiteit, wordt voortgezet. Zuid-Holland streeft naar verduurzaming van de landbouw- en voedselketen. De provincie stelt daarom financiële ondersteuning beschikbaar voor proeftuinen, waar de provincie samen met koplopers in de voedselketen duurzame landbouw uitprobeert en ontwikkelt.

Schoon
Economische, ruimtelijke, groene en mobiliteitsambities kunnen alleen vorm krijgen wanneer zij voldoen aan wettelijke eisen inzake de kwaliteit van het milieu, in het bijzonder luchtkwaliteit, geluid en externe veiligheid. De provincie blijft, samen met andere overheden, onverminderd werken aan een gezond(er) en veilig(er) leefmilieu.
Door uitvoering van het Europese project Clean Inland Shipping (CLINSH) zetten Gedeputeerde Staten zich samen Europese partners in om de luchtkwaliteit in stedelijke gebieden te verbeteren door emissiereductie in de binnenvaart te versnellen.
De provincie wil een schonere bodem realiseren door de aanpak van de spoedlocaties en herontwikkeling van overige locaties met bodemverontreinigingen.

Voor een bereikbaar en verbonden Zuid-Holland

Verkeer en vervoer
Een optimaal functionerend mobiliteitssysteem blijft een essentiële voorwaarde voor de economie van Zuid-Holland. De provincie zet, naast het verbeteren van de bestaande en aanleg van nieuwe infrastructuur ook in op het beter benutten en slimmer gebruiken van de bestaande capaciteit van het mobiliteitssysteem. Dit kan door de vraag naar mobiliteit meer af te stemmen op het aanbod van infrastructuur en vervoermiddelen. Hiertoe wil de provincie de keuzemogelijkheden voor en de combinatie van vervoermiddelen voor reizigers verbeteren. De nadruk komt te liggen op de aansluiting tussen auto, openbaar vervoer, fiets en personenvervoer over water.

Een belangrijke stap ontwikkeling van het beter bereikbaar maken is het onherroepelijk geworden Provinciaal Inpassingsplan voor de Rijnlandroute. Deze weg lost huidige knelpunten op en garandeert de doorstroming in de regio Holland Rijnland, met name rondom Leiden en Katwijk. In 2017 zullen de werkzaamheden buiten zichtbaar worden.

De provincie is met gemeenten en andere regionale belanghebbenden in de regio Drechtsteden/Alblasserwaard/Vijfheerenlanden een interactief proces gestart ter voorbereiding van de aanbesteding voor de volgende concessieperiode. Bij deze aanbesteding zal worden gezocht naar mogelijkheden om innovaties in het openbaar vervoer, bijvoorbeeld op het vlak van zero-emissie vervoer en kleinschalig vervoer, te introduceren. De daadwerkelijke aanbestedingsprocedure vindt, na vaststelling door Provinciale Staten van het beleidskader, in 2017 plaats. Ook de verdere uitrol van het R-net wordt verkend.

In het Fietsplan maakt de provincie keuzes voor de provinciale inzet van fietsgebruik in Zuid-Holland voor de periode 2016 tot 2025. In dit plan geeft de provincie prioriteit aan de optimalisatie van fietsnetwerken, een goede aansluiting tussen fiets, OV, auto en wandelen en innovatieve, energieneutrale fietspaden. Het Fietsplan is in overleg met medeoverheden, belangenorganisaties, kennisinstellingen, bedrijven en inwoners opgesteld.

De provincie wil haar positie als binnenvaartprovincie en economische meerwaarde als logistieke hotspot behouden en versterken. Daarbij is goederenvervoer over water een onmisbare modaliteit. De provincie helpt de slag naar vergroening van vervoer over water door te zetten.

Voor een aantrekkelijk en concurrerend Zuid-Holland

Economie
Om aantrekkelijk en concurrerend te blijven, zet de provincie zich samen met partners in om de economische kracht van het gebied rond Rotterdam en Den Haag veel beter te benutten. De basis hiervoor is het investeringsprogramma Investeren in Vernieuwen. Dit programma is opgesteld door de Metropoolregio Rotterdam Den Haag, de Economische Programmaraad Zuidvleugel, de Provincie Zuid-Holland, Holland Rijnland en Drechtsteden en heeft als doel de economie in het dichtstbevolkte stuk van Nederland te vernieuwen en te verduurzamen. Investeren in Vernieuwen bestaat uit 150 concrete projecten die zijn aangedragen door de betrokken gemeenten, de provincie, kennisinstellingen en het bedrijfsleven.

Energie
De provincie wil snel meer energie besparen en de overgang naar schone energie slimmer en sneller realiseren. Ruim 200 betrokkenen van bedrijven, kennisinstellingen, maatschappelijke organisaties en overheden hebben bijgedragen aan het opstellen van de Zuid-Hollandse Energieagenda. In deze agenda staan ambities en acties voor industrie, glastuinbouw, stedelijke omgeving, mobiliteit en infrastructuur en productie van duurzame energie. De provincie en samenwerkingspartners werken aan vijf strategieën: innovatie, gebruik rest- en aardwarmte, duurzaam investeren, energietransitie ruimtelijk mogelijk maken en samen werken met de regio’s.

Omgevingsbeleid
De opgave om een Omgevingsvisie, een Omgevingsverordening en Omgevingsprogramma’s binnen de kaders van de Omgevingswet te ontwikkelen is één van de prioriteiten van het college. Voor de ontwikkeling van het provinciale omgevingsbeleid heeft Zuid-Holland een adaptieve werkwijze ontwikkeld. Op deze manier kan de provincie blijven inspelen op ontwikkelingen in de maatschappij en constructief meedenken met de opgaven op gemeentelijk niveau.

Actieprogramma Slim ruimtegebruik
De provincie Zuid-Holland werkt met gemeenten en organisaties samen om de schaarse ruimte in onze dichtbevolkte provincie beter te benutten. Eén van de vier actielijnen uit het in 2016 vastgestelde actieprogramma Slim ruimtegebruik betreft het uitvoeren van gebiedsgerichte pilots, waarover op dit moment met meerdere gemeenten gesprekken worden gevoerd. Het gaat dan om gebieden die om herontwikkeling vragen, maar waar zich problemen voordoen om dit mogelijk te maken. De provincie wil in de pilots de betrokken partijen helpen om een doorbraak te forceren, bijvoorbeeld door het beschikbaar stellen van deskundigheid.

Cultureel erfgoed
Het beleid voor cultureel erfgoed krijgt vanaf 2017 nieuwe accenten in een nieuwe beleidsvisie cultureel efgoed. Deze accenten betreffen de kwaliteitsverbetering van erfgoedlijnen, meer inzet op herbestemmingen gekoppeld aan slim ruimtegebruik, monumentale gebouwen en landschapslijnen centraal stellen in transformatie-opgaven. Daarnaast wordt de  intensivering op publieksbereik archeologie, molenonderhoud en monumentrestauraties voortgezet.

Voor een goed bestuur, gezonde financiën en een toekomstbestendige organisatie

Kwaliteit lokaal bestuur
De provincie blijft zich inzetten voor krachtige en slagvaardige gemeenten. In 2017 zal een herindelingsadvies Hoeksche Waard aan Provinciale Staten worden aangeboden en zullen ook benodigde stappen worden gezet om te komen tot een fusie van Leerdam, Zederik en Vianen. In een groot aantal regio’s zijn gemeenten met elkaar in gesprek over de toekomst. De provincie zal dit waar nodig ondersteunen.

Integrale gebiedsaanpak
De provincie wil op steeds meer plekken komen tot een integrale gebiedsaanpak. In de Hoeksche Waard roepen Gedeputeerde Staten iedereen op om de discussie over de bestuurlijke vorm om te zetten in het denken en werken aan de inhoudelijke kansen en opgaven van deze regio.
De samenwerking tussen de gemeente Goeree-Overflakkee en de provincie met als doel het realiseren van nieuwe economische impulsen om de sociale en economische vitaliteit van het landelijk gebied inclusief de dorpen en kernen te versterken en te behouden, wordt voortgezet binnen het Integraal Gebiedsprogramma Goeree-Overflakkee.

Transparante en Open Provincie
De provincie wil in Nederland voorop lopen in het transparant maken van de provincie: open overheid, open spending en open data. Zij investeert daartoe in de ICT-infrastructuur en werkprocessen die een grotere transparantie mogelijk maken.

Financiën
Na het verschijnen van de kadernota 2017 hebben zich een beperkt aantal nieuwe ontwikkelingen voorgedaan, hoofdzakelijk in programma middelen (provinciefonds, opcenten) en programma Bereikbaar en Verbonden (kwaliteit openbaar vervoer). Deze leiden per saldo in de periode 2017-2020 tot een voordeel van € 11,5 mln. Dit bedrag wordt toegevoegd aan de algemene reserve, die daardoor in 2020 groeit naar een omvang van € 78,3  mln (waarvan € 30 mln als buffer voor onvoorziene gebeurtenissen. Conform de begrotingssystematiek van de provincie worden overschotten en tekorten op de begroting voor de duur van de meerjarenbegroting verrekend met de algemene reserve). Deze voordelige ontwikkeling geeft ruimte om ambities van het college met een eenmalige, extra middeleninzet te ondersteunen. Hierop wordt nader ingegaan in de paragraaf ‘Extra investeringen in een slimmer, schoner en sterker Zuid-Holland'.

Tegenover het positieve beeld voor de middellange termijn staat het beeld dat de ontwikkeling van de financiële positie van de provincie op langere termijn een aandachtspunt is.
We zien dat aan de lange termijn ontwikkeling van een aantal voor de provincie relevante financiële kengetallen (zoals het structurele saldo en de netto schuldquote).
In welke mate deze ontwikkelingen zich in de toekomst voor zullen doen is sterk afhankelijk van exogene factoren (zoals economische groei) en eigen beleidskeuzes van de provincie.
Voor de kortere termijn kunnen ook beleidskeuzes van een nieuw kabinet (dat aantreedt na de verkiezingen voor de Tweede Kamer in 2017) van invloed zijn op het saldo (via een hogere dan wel lagere uitkering uit het provinciefonds). Nieuwe cao-ontwikkelingen kunnen al in 2017 van invloed op de ontwikkeling van het begrotingssaldo.

Een andere ontwikkeling betreft het Besluit begroten en verantwoorden (BBV). Per 1 januari 2017 wordt het BBV gewijzigd. Rode draad van de wijziging is het versterken van de horizontale sturing en verantwoording door Provinciale Staten (en de Gemeenteraad). De wijzigingen zijn verwerkt in deze begroting. De belangrijkste wijzigingen zijn:

• het apart presenteren van de overhead
• verplicht activeren van investeringen met maatschappelijk nut
• per programmadoel aangeven wat de bijdrage is van verbonden partijen
• opnemen van zes financiële kengetallen om de financiële positie te duiden.

Naast bovengenoemde externe ontwikkelingen die van invloed zijn op de ontwikkeling van het begrotingssaldo, kan het zo zijn dat het saldo wordt beïnvloed door interne ontwikkelingen. Onderwerpen waarbij dit zich zou kunnen voordoen zijn bijvoorbeeld (aanpassing van) de investeringsagenda en het project Transparante en Open Provincie (TOP). In volgende planning- en controlproducten zal, indien ontwikkelingen zich voordoen, hierop worden ingegaan.