Slimmer, Schoner en Sterker Zuid-Holland: alert en gefocust

We leven in een turbulente wereld waar niets zeker lijkt en alles mogelijk is. Onze regio heeft decennialang een leidende positie ingenomen. Nu zijn ontwikkelingen in de mondiale economie, de klimaatverandering en de internationale politiek bedreigend voor onze regio. Onze samenleving verandert in een rap tempo met grote gevolgen die leiden tot een diepgaande transitie voor de economie, leefomgeving en ook het bestuur.

Het is de kunst en de noodzaak om als land en regio wendbaar en flexibel in te spelen op de golven van deze veranderingen. De richting waar onze regio zich in moet bewegen is duidelijk: een sterk Zuid-Holland moet een slim en schoon Zuid-Holland zijn. We hebben lang gedreven op de kurk van mainport en greenport. Die zijn nog steeds belangrijk maar staan voor de noodzaak zichzelf opnieuw uit te vinden. De ruimtelijk-economische ontwikkeling wordt tegenwoordig vooral bepaald door de dichtheid en kwaliteit van ‘interstedelijke netwerken’. Stad en land zijn verweven geraakt, net als natuur en recreatie, verstedelijking, bodemdaling en waterveiligheid. Zuid-Holland is in feite één stad-land-weefsel. Onze opgave ligt in het verder verdichten van die netwerken door infrastructuur, door een integrale gebiedenbenadering en door vitale coalities over de bestuurlijke schalen heen.

Zie hier de hoofdopgave van Gedeputeerde Staten waar het hoofdlijnenakkoord 2015 – 2019 de uitwerking van is: Zuid-Holland: Slimmer, Schoner en Sterker.

Komend jaar zetten we versterkt in op onze ambitie een provincie te zijn die toegevoegde waarde realiseert door vraaggericht te werken, in plaats van de eigen logica voorop te stellen en zich te beperken tot formele verantwoordelijkheden; door alert te reageren op bewegingen in de omgeving, in plaats van het eigen tempo aan te houden; door onze inzet te focussen op een aantal grote opgaven om daarin versnelling te bereiken.

Zuid-Holland wordt slimmer, wat noodzakelijk is om te kunnen blijven concurreren in een nieuwe economie die meer dan voorheen gebaseerd is op kennis, (informatie) technologie en herbruikbare grondstoffen. Kennis is onze belangrijkste grondstof geworden en het creëren van een vruchtbare voedingsbodem voor kennisontwikkeling de opgave.
We zetten hierin goede stappen.Uit het gezaghebbende European Innovation Scoreboard 2016 blijkt dat Nederland in 2016 voor het eerst leidend in Europa is op het gebied van innovatie. Zuid-Holland levert met haar talrijke kennis- en onderzoeksinstellingen hier een aanzienlijk aandeel in. Dat bewijst ook de hoge scorevan deze kennisinstellingen en het regionale MKB bij het binnenhalen van onderzoeks- en innovatiegelden uit Brussel. In de periode 2007– 2015 kwam ruim 1,3 miljard euro aan Europese subsidie terecht bij talrijke projecten in Zuid-Holland, mede met hulp van en met cofinanciering door de provincie. Onze regionale ontwikkelingsmaatschappij, Innovation Quarter, is de afgelopen jaren succesvol geweest in het bevorderen van het Zuid-Hollandse innovatieklimaat door partijen bij elkaar te brengen en innovatieve bedrijven te helpen groeien. Als provincie hebben wij het afgelopen jaar extra middelen vrijgemaakt voor een verdere versterking van het Zuid-Hollandse innovatieklimaat en we zetten die lijn ook het komende jaar krachtig door.

Zuid-Holland wordt schoner. De klimaatverandering en eindigheid van fossiele brandstoffen noodzaakt om ons energiesysteem te verduurzamen. De kwaliteit van de leefomgeving staat in een dichtbevolkt gebied als Zuid-Holland onder druk. Voor een gezonde en aantrekkelijke provincie is inzet nodig vanuit diverse beleidsterreinen: milieu, water, groen, ruimtelijke ordening en economie.
We zetten hierin goede stappen. Meer en meer energie in Zuid-Holland is afkomstig van hernieuwbare bronnen als wind, aardwarmte, biomassa, zon en waterkracht. De sterke reductie van de CO₂-uitstoot, het centrale doel van de energietransitie, is complex en vraagt om een extra innovatie-impuls en scherpe keuzen. We nemen maatregelen om energie te besparen waarbij onze focus ligt bij de steden, de industrie en de glastuinbouw. We gaan het gebruik van aardgas sterk verminderen. Dat doen we met het uitbreiden van warmtenetten, wat tot een besparing van ruwweg 5 procent van de Zuid-Hollandse CO₂-uitstoot kan leiden. Ook zetten we in op een CO₂-neutrale aanleg en beheer van provinciale wegen en kunstwerken. Het komende jaar wordt het revolverend energiefonds van 100 miljoen euro operationeel. Meer dan een derde deel van het fonds wenden wij aan voor het stimuleren van innovaties op energiegebied. Ook het vervoer en transport worden schoner. Onze inspanningen voor veilige, aantrekkelijke en logische fietsroutes werpt zijn vruchten af. Meer mensen nemen de fiets en de afgelegde fietsafstanden nemen toe. Voor het personenvervoer over weg en water blijven wij sterk inzetten op nieuwe, schone en zuiniger aandrijvingstechnieken. Ook de kwaliteit van de leefomgeving neemt toe. Onze investeringen in nieuwe natuurgebieden dragen bij aan de versterking van de biodiversiteit en het vestigingsklimaat

Zuid-Holland wordt sterker. Maatschappelijke opgaven zijn veelal complex en vragen om grensoverschrijdende samenwerking. Kracht wordt ontleend aan het vermogen om netwerken te vormen. Het stedelijk netwerk neemt hier een bijzondere plaats in als broedplaats voor innovatie en aanjager van economische groei.
We zetten hierin goede stappen. Zuid-Holland heeft met haar verstedelijkte gebied en energie-intensieve industrie sterke troeven in handen die we meer en meer benutten. We hebben met de Metropoolregio Den Haag-Rotterdam, de Economische Programmaraad Zuidvleugel (EPZ) en de Dordtse en Leidse regio een uniek investeringsprogramma - Investeren in vernieuwen- opgesteld dat op 6 juli 2016 aan minister-president Mark Rutte is aangeboden. Door op een verfrissende manier samen te werken hebben wij de verbinding gezocht en gevonden. Het betreft een investeringsprogramma van tussen de 12 en15 miljard euro over de komende tien jaar. Deze investeringen moeten gezamenlijk worden opgebracht door het bedrijfsleven, kennisinstellingen en overheden en leveren naast de noodzakelijke vernieuwing en verduurzaming van de economie uiteindelijk ook tussen de 25.000 en 50.000 banen op in de regio.

Om het agglomeratiepotentieel van ons stedelijk netwerk te benutten zetten we versterkt in op de verbetering van de verbindingen. Met de vervolmaking van de A4 Midden Delfland en de aanvang van de Rijnlandroute zijn twee nieuwe hoofdstukken toegevoegd aan een van de grootste opgaven van onze regio: de versterking van de samenhang van het stedelijk netwerk. We focussen ook op een aantrekkelijk en gevarieerd landschap en de realisering van de omvangrijke woningbouwopgave. De komst van 230.000 nieuwe woningen is een unieke kans om ons stad-land-weefsel een krachtige impuls te geven. Een belangrijk instrument is daarbij de vorming van nieuw omgevingsbeleid. We kiezen niet meer voor één massief document, maar voor een flexibele beleidsontwikkeling inspelend op het tempo en de inhoud zoals die zich voordoet in gebieden en op opgaven. Daarnaast implementeren we de nieuwe Omgevingswet die leidt tot een vereenvoudiging en vermindering van regels, meer recht doet aan regionale verschillen en leidt tot een samenhangende benadering van de maatschappelijke opgaven. We intensiveren onze zichtbaarheid en betrokkenheid bij de regio’s door samen te werken aan integrale opgaven. Alert en gefocust.

Het college van Gedeputeerde Staten