Met betrekking tot een adequaat aanbod van openbaar vervoer wordt beoogd het volgende te bereiken:
1. Goed functionerende dienstverlening OV voor bus, regionaal spoor en waterbus
2. Infrastructuur openbaar vervoer op orde
3. Verbeterde kwaliteit openbaar vervoer
Hiertoe zet de provincie in op efficiënt en effectief regionaal openbaar vervoer dat goed aansluit bij de maatschappelijke vraag. Openbaar vervoer is geen doel op zich, maar ondersteunend aan de wens van de reiziger om van A naar B te komen. Openbaar vervoer verbindt plekken die vanuit ruimtelijk-economisch perspectief een verband met elkaar hebben.
Hoogwaardig openbaar vervoer levert een steeds grotere bijdrage aan het economisch vestigingsklimaat in de Zuidelijke Randstad. Ook levert openbaar vervoer een belangrijke bijdrage aan het beheersbaar houden en waar mogelijk reduceren van congestie in het stedelijk netwerk. Daarom werkt de provincie aan een kwaliteitsimpuls voor het openbaar vervoer. Belangrijk element hierin is de ontwikkeling van Randstad-net (R-net) in Zuid-Holland: een hoogwaardig netwerk van bus-, tram-, metro- en treinverbindingen. In het kader van R-net wordt ingezet op de veelgebruikte lijnen, daar waar de maatschappelijke vraag het grootste is.
Openbaar vervoer heeft ook een belangrijke sociale functie en draagt bij aan het vitaal en leefbaar houden van het landelijk gebied. Voor het landelijk gebied is de doelstelling om het openbaar vervoer efficiënter in te richten en beter aan te laten sluiten op de vraag, zodat kwetsbare groepen in de samenleving mobiel kunnen blijven. Bij de voorbereiding van aanbestedingen van OV-concessies wordt expliciet aandacht besteed aan het goed aansluiten van vraag en aanbod.
Trends en ontwikkelingen
Op het gebied van het openbaar vervoer zijn een aantal trends zichtbaar, zowel op internationaal als op nationaal niveau en zowel in stedelijke als in landelijke gebieden.
De Zuid-Hollandse stedelijke agglomeratie is relatief beperkt in omvang. Daarom is het voor het economisch functioneren van belang dat het goed is ingebed in nationale, Europese en wereldwijde netwerken. De trend van globalisering vraagt om hoogwaardige interne en externe verbindingen tussen de centra van onze regio (in het bijzonder Schiphol, Rotterdam The Hague Airport en station Rotterdam Centraal) met de centra van andere binnen- en buitenlandse regio’s.
De demografische opbouw van de samenleving verandert, wat leidt tot een verschuiving in het OV-gebruik. Jongeren trekken vanuit het landelijk gebied naar de stad en keren daarna meestal niet meer terug, waardoor de vergrijzing in het landelijk gebied toeneemt. In het landelijk gebied is daarnaast het autobezit vergeleken met de stedelijke gebieden hoog en de auto wordt het meest gebruikt als vervoermiddel. Mede door deze demografische ontwikkeling en het hoge gebruik van de auto, staat de traditionele invulling van het openbaar vervoer in de landelijke gebieden onder druk. De demografische opbouw van de samenleving verandert, wat leidt tot een verschuiving in het OV-gebruik. Jongeren trekken vanuit het landelijk gebied naar de stad en keren daarna meestal niet meer terug, waardoor de vergrijzing in het landelijk gebied toeneemt. In het landelijk gebied is daarnaast het autobezit vergeleken met de stedelijke gebieden hoog en de auto wordt het meest gebruikt als vervoermiddel. Mede door deze demografische ontwikkeling en het hoge gebruik van de auto, staat de traditionele invulling van het openbaar vervoer in de landelijke gebieden onder druk. Er blijft echter in de landelijke gebieden wel de noodzaak voor passend openbaar vervoer voor mensen die hiervan afhankelijk zijn.
In het stedelijk gebied is de vraag naar vervoer, onder meer door de toegenomen diversiteit in bevolkingsopbouw en een groeiende bevolking, veel gedifferentieerder dan voorheen. Waar voorheen reizigers elke dag vaste verplaatsingen maakten, bestaat een reis tegenwoordig vaak uit meerdere deelbestemmingen en minder vaste patronen. Daarnaast lijkt onder jongeren sprake van een afname van het autogebruik, terwijl het aantal mobiele 65-plussers toeneemt. Ook is gebruik van een auto in stedelijk gebied lastiger dan in landelijke gebied. Dit leidt tot een verschuiving van autogebruik naar openbaar vervoer- en fietsgebruik en tot een toename van het aantal multimodale verplaatsingen. Dit komt overeen met het hoge en toenemende openbaar vervoergebruik in de Zuidelijke Randstad.
Tot slot de constatering dat in het openbaar vervoer vernieuwing en innovatie noodzakelijk zijn om adequaat in te springen op veranderingen in de samenleving. Innovatie is ook een instrument om energietransitie in het openbaar vervoer tot stand te brengen. Zuid-Hollandse universiteiten en kennisinstellingen zijn hierbij al actief. De ambitie van de provincie in dit kader is zero-emissie busvervoer in 2025.. Daarnaast wordt door autofabrikanten volop onderzoek gedaan naar en geëxperimenteerd met de ontwikkeling van autonome voertuigen. De verwachting is dat binnen de komende tien tot vijftien jaar deze technologische ontwikkeling een grote verandering te weeg zal gaan brengen. Niet alleen waar het gaat om het autogebruik, maar ook waar het gaat om de inzet van dergelijke voertuigen in het openbaar vervoer. In het voor- en natransport geldt dit overigens ook voor de elektrische fiets. Het aantal elektrische fietsen neemt jaarlijks toe en deze fiets zorgt ervoor dat de actieradius van fietsers bijna verdubbelt.